Op de XXe Partijdag van de CPSU (Communistische Partij van de Sovjet-Unie), in februari, werd het Stalinisme officieel veroordeeld. De destalinisatie (strijd tegen de "persoonlijkheidscultus") werd algemeen in gang gezet. De nieuwe algemeen secretaris van het Centraal Comité van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie, Nikita Chroesjtsjov (1884-1971) consolideerde daarmee zijn eigen positie als sterke man. Walter Ulbricht voelde zich onzeker in de nieuwe situatie. Daarom beval hij een harde repressie van elke vorm van oppositie. Dat bleek ook in oktober toen studenten aan de Berlijnse Humboldt-Universiteit, geïnspireerd door de Hongaarse opstand, in verzet kwamen tegen de politiek van Ulbricht. De rest van de bevolking van de DDR durfde overigens niets te ondernemen omdat de onderdrukking van de opstand van 1953 hen nog vers in het geheugen lag. De Hongaarse opstand werd deels geïnspireerd door de spectaculaire rehabilitatie van de gevangen Poolse communistische voorman Wladislaw Gomulka (1902-1985) dankzij een grote volksbeweging. Daardoor aangemoedigd kwam de bevolking van Boedapest in opstand tegen het communistische bewind. Net als de Oost-Duitse opstand van drie jaar eerder werd deze hardhandig door het Rode Leger onderdrukt.~~~ Op 18 januari besloot de Volkskammer tot de oprichting van een eigen DDR-leger, de NVA (Nationale Volksarmee).De NVA werd weliswaar met Russisch materieel uitgerust maar uniform en uitmonstering waren traditioneel Duits en nauwelijks te onderscheiden van die van de Wehrmacht in de oorlogsjaren. De DDR trad toe tot het Warschaupact, opgericht in 1955 als antwoord op de NAVO.~~~ Bijna 160.000 personen ontvluchtten de DDR en vestigden zich in de Bondsrepubliek.
Toelichting